Amy Schumer is not impressed. ©Annie Leibovitz/Pirelli
De nieuwe Pirelli kalender, gefotografeerd door Annie Leibovitz, is nu al een pop-cultureel fenomeen. Niet omwille van de verkoopcijfers (de kalender wordt niet verkocht), maar omwille van de modellen, en hoe ze werden afgebeeld. Vrouwen zoals Serena Williams en Patti Smith die in eerste plaats bekend zijn omwille van wat ze professioneel bereikt hebben, niet bij gratie van hun bevallige lichaam. En slechts twee van de modellen worden (bijna) naakt afgebeeld.
Deze speciale versie van de Pirelli kalender bracht nieuwe aandacht naar het merk, dat zodoende behendig meesurft op de huidige renaissance van populair feminisme. Maar uiteraard wekt het niet enkel positieve reacties op wanneer de kraan met conventioneel vrouwelijk schoon (eventjes, op één plek) wordt dichtgedraaid. Jeroen Denaeghel, voormalig hoofdredacteur van het teloor gegane mannenblad P-magazine, staat weinig verrassend als eerste in de rij om deze variatie op het vaste Pirelli thema te verketteren als het zoveelste bewijs van hoe feminazi's, met hun strijd tegen seksuele objectivering, echt àlles verpesten voor de heteroseksuele man. En het is nog oneerlijk ook, want de Coca Cola man en Christiano Ronaldo bewijzen volgens Jeroen dat mannen even vaak als seksueel object worden voorgesteld als vrouwen. Alleen zeuren mannen daar niet zo over. Volgens Jeroen.
De bang kijkende puppy rechts staat symbool voor mannen als Jeroen Denaeghel, geïntimideerd door de gespierde dijen van Serena Williams. ©Annie Leibovitz/Pirelli
En dat is meteen waar Jeroens (misnoegde, toch al weinig overtuigende) vertoog finaal de mist ingaat. De
reden waarom seksualisering en objectivering voor mannen (terecht) een
minder omstreden zaak is, is dat er bij mannen geen fragmentering
optreedt wanneer ze geseksualiseerd worden. Een man kan in onze
maatschappij machtig zijn, sterk, intelligent, én seksueel
aantrekkelijk. Uiteraard kan een vrouw dat ook zijn, in de realiteit,
maar het loopt mis bij de perceptie. Een seksueel aantrekkelijke vrouw
wordt, veel meer dan een seksueel aantrekkelijke man, gereduceerd tot
haar seksualiteit.
Vrouwen bekleden een aparte positie in
onze cultuur. Altijd op het slappe koord tussen sexy en lelijk,
doodsbang om het evenwicht te verliezen tussen aantrekkelijkheid en
obligate vrouwelijke bescheidenheid. Zolang je sexy bent, ben je
namelijk het voorwerp van zowel liefde als haat: je lichaam wordt
begeerd, en jij wordt verwenst omwille van de (illusie van) macht die
jouw aantrekkelijkheid heeft over zij die je lichaam begeren.
Denk
bijvoorbeeld aan Elliot Rodgers, een man die er met een wapen op
uittrok om alle seksueel
aantrekkelijke vrouwen die hem al hadden afgewezen, te straffen voor
het hebben van een eigen wil. Diezelfde situatie bestaat gewoon niet
voor mannen. Maar spreek me gerust tegen als je bijvoorbeeld een
succesvol vrouwelijk equivalent kent van Is Anyone Up. Hunter Moore
verdiende bakken geld met zijn revengeporn platform, draaiend op de
seksuele vernedering van exen. Een dergelijke website zou in de
vergetelheid zijn blijven steken indien onze maatschappij een eenduidig
positieve houding had ten opzichte van vrouwelijke seksualiteit. Maar
zo is onze werkelijkheid niet, en seksualisering van vrouwen gaat
jammer genoeg al te vaak samen met fragmentering: gecompartimentaliseerd
in een lichaam/gebruiksgemak enerzijds, en haar menselijkheid (het deel
dat mannen zoals Jeroen voor het gemak liefst negeren) anderzijds.
En een gebrek aan seksuele aantrekkingskracht is evenzeer een reden om
een hekel te hebben aan vrouwen, zoals Jeroen illustreert met zijn
hatelijke opiniestukje. Het is precies daarom dat Jeroen in zijn opiniestukken tot vervelens toe blijft verwijzen naar Angela Merkel, een vrouwelijk publiek figuur dat het waagt om zichtbaar en niet traditioneel aantrekkelijk te zijn. Onaantrekkelijke vrouwen horen onzichtbaar te zijn. Zich te bedekken. Geen aandacht op te eisen, of toch zeker niet met hun uiterlijk. Wat ook meteen verklaart waarom deze nieuwe Pirelli kalender zo bedreigend is voor het status quo van mannen en hun heteroseksuele verlangens.
En ondanks de herhaaldelijke pogingen van mensen zoals Jeroen Denaeghel: vrouwen zoals Serena Williams, Amy Schumer, Yoko Ono of Tavi Gevinson laten zich niet objectiveren of compartimentaliseren. We kennen ze omwille van hun verdiensten, we weten wie ze zijn en wat ze kunnen doen. In de fotoreeks van Leibovitz voor Pirelli zijn de modellen volledig eigenaar van hun eigen lichaam, inclusief alles wat mooi of lelijk is. Dat is een fundamentele breuk met de klassieke Pirelli kalender, waar de schoonheid van de afgebeelde vrouwen gepresenteerd wordt in functie van het gebruiksgenot van de mannelijke lezer. De vrouw die de drager is van de welgevormde lichaamsdelen, is daarin grotendeels bijkomstig.
Mannen zoals Jeroen doen al sinds mensheugenis hun uiterste best om vrouwen onder de knoet van de schoonheidsillusie te houden, door afwisselend te zalven met complimenteuze objectivering en te slaan met hatelijke beledigingen. Alles om hun eigen machtspositie van Hij Die Oordeelt in stand te houden. En wat als jouw mening over ons lichaam ons nu eens niets meer kan schelen, Jeroen? Wat als de maatschappij steeds meer de ogen opent om te erkennen dat een vrouw meer is dan borsten, en dat die borsten bovendien in allerlei vormen en maten bestaan? Dat (de seksualiteit van) een vrouw niet verdwijnt als ze ouder is dan veertig? Dat jouw stomme erectie ons worst zal wezen?
Dan gaat je achterhaalde, seksistische tijdschrift failliet. Ouch.
No comments